Het bestuur zoekt vrijwilligers - binnen en buiten de parochie - die hieraan willen meewerken. Opgeven kan via Jacqueline Brouwer-Straatman (bestuur@st-elisabethparochie.nl).
Wat is diaconie en waarom is dit belangrijk?
De kerk mag zich niet isoleren van de huidige maatschappelijke vragen. We denken dan aan vragen rondom ethiek, minderhedenbeleid, de grote klimaarvragen, de inhoud van onderwijs en wetenschap, sociale wetgeving, democratie, de positie van de economie, de man-vrouw-verhouding, de zin van de arbeid als levensvervulling enz. Het woord diaconie, waarvan ook het woord diaken is afgeleid, betekent volgens de nieuwste inzichten bemiddeling; de diaconie is dan het werkveld in de parochie dat de samenleving en zijn noden en vragen de parochie binnenhaalt en omgekeerd: de parochie midden in de samenleving plaatst. Dat laatste is, mede door de uitkomst van het synodale proces in parochie en bisdom, belangrijk: het naar buiten treden, ook wat de caritas en overige daden van naastenliefde betreft.
Samenleving en noden
“Samenleving” is een sleutelwoord in de diaconie. Onze samenleving kent naast welvaart vele noden. De solidariteit tussen arm en rijk, tussen begiftigd en behoeftig, kan niet (meer) door de staat worden georganiseerd of afgedwongen”. Eenzaamheid en individualisme, agressie en geweld op straat en scholen, bezuinigingen in zorg en sociale zekerheid raken óók mensen in Escharen, Gassel, Grave en Velp. Internationaal gezien is er evenzeer aandacht nodig voor armoede en schuldenlast. Om deze en zovele andere maatschappelijke vragen gaat het in de diaconie.
Definitie van diaconie
Het is goed een definitie van diaconie te kennen. We zijn ons ervan bewust dat ‘diaconie’ in de katholieke traditie een brede betekenis heeft. Waar in deze notitie sprake is van diaconie wordt de diaconia caritatis bedoeld, waarmee in brede zin de zorg en aandacht van de geloofsgemeenschap wordt aangeduid voor de noden van de samenleving: Het vanuit christelijke overtuiging gestalte geven aan de opdracht van de kerk om dienstbaar te zijn aan de samenleving door aandacht te wijden aan de concrete noden en behoeften van personen en groepen van personen en daardoor bij te dragen aan het bevorderen van sociale rechtvaardigheid.
Het Landelijk Pastoraal Overleg omschreef in 1987 de diaconie als volgt: “allerlei manieren, waarop groepen christenen, zich solidariseren met mensen in nood en/of werken aan de oplossing daarvan.” Negatief geformuleerd gaat het dus niet om: het geven van geld als enige manier van helpen, goedwillende bedeling en alleen hulp aan individuen. Positief geformuleerd gaat het om: veelsoortige manieren van hulp, om solidariteit en gelijkwaardigheid tussen helper en geholpene, om naast hulp aan individuen en groepen, mee-werken aan het wegnemen van de oorzaken van een nood. Ook dit laatste is diaconie: meewerken aan een structurele oplossing van een nood.
“Nood” is, theologisch gesproken: waar het een mens door financieel, lichamelijk, psychisch of sociaal gebrek niet mogelijk is mens te zijn of te worden naar het beeld van God. Diaconie kijkt met gelovige ogen naar de medemens in nood.
Diaconie in het kader van een missionaire en synodale parochie
De mate waarin het ons lukt elkaar lief te hebben is de mate waarin ons getuigenis gezag krijgt. We zijn niet gewend de woorden “missie” en “missionair” toe te passen op ons eigen land. Toch is er alle reden toe dit wel te doen nu nog slechts eenderde van onze samenleving zich rekent tot een kerk en tweederde behoort tot de doelgroep, die je graag kennis wilt laten maken met de woorden en de werking van het evangelie.
Hoe verhouden diaconie en missie zich tot elkaar?
Het slot van het Matteüsevangelie eindigt met de uitzending van de leerlingen en de opdracht het evangelie te verkondigen en te dopen. Dit evangeliefragment is de rode draad in het huidige parochiële beleidsplan 2023-2027 “Door God en mens bewogen”. In Marcus wordt dit teken van het Woord gevolgd door een aantal suggesties voor handelen: boze geesten uitdrijven, in nieuwe tongen spreken, slangen opnemen, vergiftiging overleven, zieken de handen opleggen en genezen.
Wat betekent dat voor ons met het oog op deze nota over diaconie?
Het is belangrijk, in navolging van wat Bisschop De Korte ons op 17 november jongstleden voorhield, op te merken dat diaconie principieel tot de zending, de missie, van de Kerk behoort. Verkondiging zonder daden kan niet. Dat is ongeloofwaardig. De authenticiteit van Kerk-zijn hangt ermee samen. Verkondiging dient door goed handelen te worden gevolgd. In deze zin is diaconie ook altijd verbonden met de zending van de kerk naar buiten. Evangelie-verkondigen betekent ook evangelie-doen in een wereld, die God en Jezus (nog) niet kennen in de praktijk van het bestaan.
Diaconie als eerste kennismaking met God
Door de secularisering en ontkerkelijking zijn parochies kleiner geworden en is het aantal rand- en niet-kerkelijken navenant groter geworden. De slagkracht van parochies is daarmee aanzienlijk verminderd. Het kerkbestuur heeft zich tot taak te geven juist óók rand- en niet-kerkelijken te bereiken.
Feitelijk hebben we in het (recente) verleden gezien dat de (mogelijkheid tot) parochiële en niet-parochiële diaconie vaak de eerste kennismaking met de plaatselijke Kerk is. Tot op heden hebben we, mede door het ontbreken van een parochiële caritasinstelling én voldoende vet op de botten, de boot steevast afgehouden. De diaconie is echter ook een grote ‘missionaire’ kan. Caritas gaat dan namelijk vooraf aan verkondiging en verwijst in de persoon van de helper naar de Afzender: God zelf. In diaconale projecten, maar ook met individuele hulp is de Kerk nabij aan mensen. Een authentieke getuigenis met het Woord kan daarin een plaats krijgen maar staat daarin niet voorop. Onze parochie dient hierin fors te investeren. Het kerkbestuur buigt zich op 9 januari over concrete voorstellen.
