Hij weet van geen ophouden. Vanuit het ziekenhuis, waar hij nog steeds herstelt van een dubbele longontsteking, heeft paus Franciscus opnieuw een proces van drieënhalf jaar opgestart. De inzichten en besluiten van de in oktober afgesloten kerkvernieuwingssynode moeten op alle niveaus van het kerkelijk leven geïmplementeerd worden. En iedereen moet weer meedoen.
Drie jaar lang dacht de Rooms-Katholieke Kerk na over kerkvernieuwing. Die is volgens de paus afhankelijk van de actieve deelname van alle gelovigen, vrouwen en mannen, aan het kerkelijk leven.
Daarbij gaat het onder meer over inspraak van leken bij bisschopsbenoemingen, besluitvormingsprocessen in parochies en bisdommen, maar ook hun bijdragen aan bijvoorbeeld priesteropleidingen.
In de eerste fase van deze synode konden alle katholieken over de hele wereld over deze zaken meepraten.
Tijdens de bisschoppensynode die in oktober 2023 en oktober 2024 in twee sessies werd gehouden, werd over deze input gereflecteerd. Voor het eerst in de kerkgeschiedenis konden ook niet-bisschoppen - onder wie een meerderheid vrouwen, in totaal een kwart van de aanwezigen - aan deze bisschoppensynode deelnemen.
Paus Franciscus lanceert nu een derde fase: de ‘implementatiefase’. En opnieuw moeten zoveel mogelijk mensen betrokken worden, van de lokale parochie tot aan het Vaticaan.
Aanpassen aan culturen en lokale behoeften
In mei zal het Vaticaan regels publiceren voor de uitwerking van deze ‘implementatiefase’ die in alle bisdommen moet plaatsvinden. In oktober 2028 zal in het Vaticaan een ‘kerkelijke assemblee’ - een soort bisschoppensynode, maar breder samengesteld - plaatsvinden als afsluiting van dit nieuwe, meer dan drie jaar durende proces.
In de tussentijd moeten lokale kerken nadenken hoe ze de besluiten en inzichten van de synode op lokaal niveau kunnen ‘uitwerken, aangepast aan lokale culturen en behoeften’. Volgens kardinaal Mario Grech, de coördinator van de wereldsynode, moet iedereen die tijdens de eerste fase zijn of haar bijdrage heeft geleverd opnieuw worden uitgenodigd om mee te doen.
Elk bisdom moet daarom een ‘synodaal team’ samenstellen, als dat nog niet is gebeurd, bestaande uit priesters, diakens, mannelijke en vrouwelijke religieuzen en leken. Deze moeten volgens Grech ‘worden begeleid door hun bisschop’.
Van juni 2025 tot december 2026 moet op lokaal niveau worden nagedacht over de implementatie van de synodale inzichten. In 2027 moet dat eerst op bisdomniveau en later op nationaal niveau worden voortgezet. En in 2028 gebeurt dat op continentaal niveau, waarna Rome uit al deze ervaringen en inzichten een werkdocument zal samenstellen voor de ‘kerkelijke assemblee’ in oktober 2028.
Tekst: Hendro Munsterman
Steeds meer katholieken nemen een abonnement op het Nederlands Dagblad. Voor meer informatie: https://www.nd.nl/service/alle-abonnementen
